Dolnośląskie Nepomuki

Most Karola - Praga

Najpopularniejszy śląski święty

Wiele osób przyjeżdżających na Dolny Śląsk zastanawia się olbrzymią ilością figur św. Jana Nepomucena, szczególnie na Ziemi Kłodzkiej. Prawie w każdym mieście i na moście stoi figura przedstawiająca kapłana w komży z palcem na ustach i z aureolą z pięciu gwiazd. 

Kim był?

Jan Nepomucen urodził się około 1350r. w Pomuku (lub Nepomuku) w Czechach niedaleko od Pragi. Będąc młodym człowiekiem w 1370r. pracował już jako notariusz kurii biskupiej, a w 1380 był już kapłanem. Bardzo szybko zrobił karierę, osiągając w stosunkowo młodym wieku stanowisko biskupa a z wykształcenia był doktorem prawa po znakomitych uczelniach w Pradze i Padwie. W tym czasie królem Czech był Wacław IV Luksemburczyk (panował w latach 1378-1419, król Niemiec 1378-1400) a królową była jego żona – Zofia. Wacław IV nie był wzorem cnót. Pił, prowadził życie hulaki, miał kompanów różnego autoramentu i nie cieszył się najlepszą opinią.

Tajemnica spowiedzi królowej Zofii

Według podania historyka austriackiego Tomasza Ebendorfera z Haselbach, który odwiedził Pragę w 1333r. historia Jana wyglądała następująco.

Król Wacław podejrzewał królową Zofię o zdradę małżeńską. Chciał więc wymóc na Janie wyjawienie tajemnicy spowiedzi Zofii. Jan był osobistym spowiednikiem królowej i oczywiście na zdradę tajemnicy spowiedzi się nie zgodził. Król, kazał za odmowę Jana utopić w przepływającej przez Pragę Wełtawie. Ponoć kiedy oprawcy wrzucili Jana do rzeki ze słynnego mostu Karola, ukazało się pięć gwiazd-symboli ciał niebieskich, które ukazały się w chwili jego śmierci. Podobną historię opowiada praski kanonik Paweł Žydek w dziele „Spravovna” z 1477r., ale ani T. Ebendorfer ani P. Žydek nie podają skąd tą informację wzięli. Tyle mówi legenda. A inne wersje?

Inna strona tej historii

Król Wacław nie lubił hierarchii kościelnej i bez skrupułów zabierał dobra kościelne a w szczególności nie lubił Jana Nepomucena za jego gorliwość i skrupulatność w wykonywaniu obowiązków. By uszczuplić zakres władzy Jana, Wacław IV postanowił wykroić z jego bogatego biskupstwa jedno mniejsze i posadzić tam swojego człowieka. Na nieszczęście króla podstęp się nie udał. Jan Nepomucen dowiedział się o wszystkim i oburzony postępowaniem króla zaczął głośno protestować przeciw jego postępowaniu i przeciw dopuszczaniu do publicznych szyderstw z religii (Wacław IV był zwolennikiem nauk Jana Husa).
Wacław IV wymyślił więc inny sposób na pozbycie się Jana. Zaprosił go na zamek królewski w Pradzie i tam kazał aresztować biskupa i całą kapitułę. Część aresztowanych zwolniono, ale Jana poddano strasznym torturom, podobno w obecności króla. Było to około 20 marca 1393r. Prawdopodobne jeszcze ledwo żywego Jana wrzucono do rzeki Wełtawy przepływającej przez Pragę. Scena wrzucania Jana do rzeki stała się częstym motywem dzieł sztuki i elementów architektonicznych.
Jego ciało wypłynęło dopiero 17 kwietnia. Pochowano je w praskim kościele św. Krzyża obok mostu. Obecnie jego grobowiec z napisem “Johannes de Nepomuk” znajduje się w Katedrze św. Wita w Pradze przy głównym ołtarzu. Po śmierci Wacława IV w 1419, kult Jana rozszedł się błyskawicznie po Czechach, Śląsku, Austrii, Niemczech a nawet na Litwę. Jana Nepomucena uznano za patrona dobrej sławy i szczerej spowiedzi. Chroni on ludzi od zarazy, powodzi, pożaru i jest patronem mostów. Dopiero w 1729r. papież Benedykt XII zaliczył Jana Nepomucena w poczet świętych.

Pierwszym kanonizowany biskup USA

W historii mamy jeszcze do czynienia z jednym Janem Nepomucenem. Jan Nepomucen Neumanem, pochodzącym z Prahatic w Czechach (ur. 1811). Jan wyjechał do USA, gdzie pozwolono mu pracować wśród Indian w okolicach Niagary i wyświęcono na kapłana. Jan wstąpił do zakonu redemptorystów by po kilku latach zostać biskupem Filadelfii. Zmarł nagle na atak serca w wieku zaledwie 48 lat na ulicy w 1860r. Został beatyfikowany a potem kanonizowany w 1977r. przez Pawła VI. Jan Nepomucen Neuman był pierwszym kanonizowanym biskupem USA pochodzenia czeskiego.

Czego szukasz?

Muzyka

Gdzie znajdę podobną tematykę?