Rzut oka na Sudety. Bezpieczeństwo w górach.

Zasadniczo góry bezpieczne

Zasadniczo Sudety są górami bezpiecznymi, zaliczanymi do gór średnich. Można w nich spędzić wiele miłych chwil, ale jak każde góry wymagają dobrego przygotowania i odpowiedzialnego zachowania. Podczas chodzenia po górach należy przestrzegać podanych niżej zasad.

Zasady bezpieczeństwa

Po górach nie należy chodzić samemu. Trzeba też ocenić formę fizyczną. Sił musi starczyć nie tylko na wejście. Trzeba też będzie zejść, co czasem bywa bardziej męczące niż wchodzenie. Należy zadbać oto, aby ktoś w miejscu zakwaterowania, np. w schronisku, wiedział gdzie idziemy i kiedy mamy zamiar wrócić. W góry wychodzi się wcześnie rano, aby zdążyć do celu przed zmrokiem. Przed wyjściem należy dokładnie przeczytać opis trasy w przewodniku, przejrzeć i zabrać ze sobą mapę turystyczną oraz sprawdzić prognozę pogody. Należy mieć bardzo ograniczone zaufanie do urządzeń elektronicznych zwłaszcza zimą. Pamiętajmy też o odpowiednim ubiorze i wyposażeniu.

W zimie należy unikać szlaków mało uczęszczanych. Nie należy schodzić ze znakowanego szlaku turystycznego w celu skrócenia sobie drogi. Chodzenie wyznakowanym szlakiem turystycznym zapewnia bezpieczeństwo. Bezwzględnie należy pozostać w schronisku w czasie burzy. Burze najczęściej występują wiosną. Formowanie się sinych, wystrzępionych chmur kłębiastych oraz parne powietrze to sygnał‚ do natychmiastowego schodzenia z gór. Pamiętajmy, że jeżeli od uderzenia pioruna do grzmotu mija około 3 sekund, to znaczy, że burza jest około 1 km od nas. Jeżeli nas spotka na trasie, musimy wyłączyć telefon komórkowy i trzymać się z dala od konstrukcji z metalu. W celu uniknięcia rażenia piorunem należy usiąść na ziemi ze złączonymi nogami lub nawet się położyć. Nie można się chować pod samotnie stojącymi drzewami ani zgrupowaniami drzew, które są wyższe od pozostałych.

Wędrując z dziećmi, należy zwrócić uwagę aby nie zbiegały z gór, co może skończyć się skręceniem lub złamaniem nogi. Na zdjęciu tytułowym widnieje najwyższy szczyt Sudetów czyli Śnieżka w szacie zimowej ale fotografowana była w … czerwcu.

Turystyka zimowa

Planując wycieczkę, trzeba zapoznać się z listą szlaków zamykanych z powodu zagrożenia lawinowego.Taka sytuacja dotyczy całych Karkonoszy i Masywu Śnieżnika. Szczególnie częstym zjawiskiem w Karkonoszach są pióropusze śnieżne unoszące się nad wierzchowiną, to oznaka silnego wiatru (wysoka zamieć). Pamiętajmy, że w zimie dzień jest krótki, a noc zapada bardzo szybko i dlatego trzeba planować krótsze trasy. Jeśli idziemy na wycieczkę narciarską, sprawiliśmy stan techniczny nart, regulacje wiązań, stan ślizgów i dodatkowego wyposażenia. W zimie nie można pić alkoholu na rozgrzewkę na wolnym powietrzu. W miarę bezkarnie można sobie na to pozwolić tylko w pomieszczeniu cieplejszym od otoczenia.

Ekwipunek

Przede wszystkim trzeba mieć plecak o odpowiedniej objętości i wygodne buty; idealne są buty z cholewką stabilizującą staw skokowy. Plecak powinien mieć wewnętrzny stelaż i pas biodrowy. Niedopuszczalne jest wyjście w góry w butach na obcasach czy klapkach. Latem można spotkać turystów w tzw. sandałach wspinaczkowych, które są wykonane ze specjalnej gumy, doskonale sprawdzającej się nawet na mokrym granicie.

Jeśli planujemy noclegi w górach, sprawdźmy, jaką temperaturę wytrzymuje nasz śpiwór. Śpiwór ma naszywkę z informacją, w jakiej temperaturze zachowujemy pełny komfort cieplny, dla jakiej jest on optymalny, a w jakiej zapewnia nam przeżycie w warunkach ekstremalnych warto też zaopatrzyć się w dobre oku1ary przeciwsłoneczne i mieć je przy sobie latem, a szczególnie w zimie. Chroni oczy przed dolegliwościami bólowymi, a nawet ślepotą śnieżną (tymczasowa utrata wzroku). Warto również kupić odpowiedni krem, np. zimowy. Dobrze mieć latarkę z zapasową latarką i baterią. Przydatnym sprzętem są teleskopowe kijki do chodzenia, pozwalające na odciążenie stawów biodrowych i kolan. Chodzenie z kijkami teleskopowymi to także forma rekreacji znana jako nordic walking.

Zimą turyści powinni być wyposażeni w specjalne „raczki” turystyczne zakładane na piętkę obuwia lub pod sklepienie stopy, szczególnie w warunkach dużego oblodzenia (tzw. szklane góry). To znacznie zwiększa bezpieczeństwo – pozwala uniknąć poślizgnięć i upadków, które są częstą przyczyną wypadków w górach. W zimie przydatne są także specjalne ochraniacze na buty, tzw. stuptuty, zabezpieczające przed przenikaniem śniegu do środka buta. W plecaku powinien się znaleźć napój, jedzenie, czekolada lub owoce kandyzowane.

Turysta powinien mieć apteczkę. GOPR zaleca posiadanie apteczki minimum, zawierającej opaski muślinowe, gazę wyjałowioną, gaziki wyjałowione, środek odkażający rany np. Octenisept , plaster z opatrunkiem (dostępne specjalne plastry na pęcherze), opaskę elastyczną, rękawiczki gumowe np. nitrylowe, termiczny koc ratunkowy srebrno-złoty (folia NRC). Wychodząc w góry, najlepiej ubrać się “na cebulkę”, czyli włożyć kilka warstw cienkiej odzieży.

Schroniska turystyczne

Obecnie obowiązuje wcześniejsza rezerwacja noclegów w górskich schroniskach. Od wielu lat schroniska nie przyjmują turystów,,na podłogę” ze względów przeciwpożarowych. Nocleg na podłodze jest możliwy jedynie w sytuacji i wyjątkowej. Schroniska zapewniają tylko podstawowe wygody: ogólnie dostępne natryski, toalety i bufet z ciepłymi posiłkami oraz pościel (za dodatkową opłatą). Część schronisk ma świetlicę z telewizorem, narciarnią, suszarnią oraz kuchnią turystyczną. W niektórych starych, zabytkowych i drewnianych schroniskach jest zakaz używania jakichkolwiek urządzeń elektrycznych, co też jest podyktowane ochroną przeciwpożarową. Turyści lubiący komfort mogą w niektórych schroniskach wynająć apartament z łazienką i WC.

Lawiny

Słowo “lawina” pochodzi od wyrazu “labes” – spadanie – i było już używane w opisach przejść Hannibala przez Alpy.Miejsca szczególnie niebezpieczne w Sudetach to głównie Karkonosze, zarówno po stronie polskiej jak i czeskiej. Karkonosze nieraz były miejscem tragicznych wypadków lawinowych. Największa tragedia lawinowa w Polsce wydarzyła się w Białym Jarze, 5 min drogi od schroniska ,,Strzecha Akademicka” w Karkonoszach 20 marca 1968 r. zginęło tam 19 osób. W Karkonoszach są szlaki narażone na schodzenie lawin.

Wszystkie miejsca niebezpieczne można obejść szlakami wytyczonymi przy użyciu tyczek. Planując wycieczkę, trzeba znać szlaki zamykane zimą. Informacje o szlakach zamykanych w zimie i ich obejściach znajdują się na stronie Karkonoskiego Parku Narodowego. Istnieją szlaki, których po opadach śniegu należy unikać ponieważ są nieuczęszczane i zasypane, a oznakowane jest mało widoczne (np. Ścieżka nad Reglami w Karkonoszach lub trasy we Wschodnich Sudetach w Masywie Śnieżnika z Międzylesia na Halę pod Śnieżnikiem). Turysta poruszający się znakowanymi szlakami zimowymi i wiedzący jak należy obejść teren narażony na lawiny może czuć się bezpieczny. Lawiny są groźne dla osób z premedytacją wchodzących na teren zagrożony, nieprzestrzegających oznakowania szlaków, uprawiających wspinaczkę lodową, narciarstwo poza wytyczonymi trasami lub ski-alpinizm, czyli połączenie alpinizmu z narciarstwem Przypominamy, że uprawianie tych dyscyplin bez pozwolenia na terenie parków narodowych i rezerwatów oraz schodzenie ze szlaków turystycznych jest nielegalne i karalne. Przed lawinami ostrzegają turystów czarno-żółte szachownice lub sześciokątne tablice z napisem STOP LAWINY, zabraniające wejścia na szlak. Nigdy nie należy wchodzić na szlaki zamykane z powodu zagrożenia lawinowego ! Jeśli zdarzy się, że idąc szlakiem turystycznym, zobaczymy jeżdżących narciarzy i będziemy świadkami zejścia lawiny, należy jak najszybciej powiadomić GOPR. Bardzo ważne jest udzielenie informacji o tym, gdzie widzieliśmy ludzi i ile osób. Należy też w miarę dokładnie podać miejsce, gdzie się znajdowali przed zejściem lawiny i w którym miejscu straciliśmy ich z oczu, kiedy zostali porwani przez lawinę.

Grupa Sudecka GOPR

Grupa Karkonoska GOPR

FAQ

Grupa Sudecka GOPR

Grupa Karkonoska GOPR

FAQ

Po wojnie dyżury ratownicze w Sudetach pełnili delegowani ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i tak było do utworzenia Sudeckiego Pogotowia Ratunkowego.

Pierwszy kurs ratownictwa górskiego w grudniu 1952r, w schronisku “Samotnia” w Karkonoszach skończył się zebraniem grupy ludzi, która stworzyła Sudeckie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, czyli SOPR z siedzibą w Jeleniej Górze. W latach 1976-2019 obecnie działająca pod nazwą Grupa Sudecka GOPR nosiła nazawę Grupy Wałbrzysko-Kłodzkiej GOPR.

Obecnie na terenie polskich Sudetów działają dwie grupy regionalne Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – Grupa Karkonoska GOPR z siedzibą w Jeleniej Górze oraz Grupa Sudecka GOPR z siedzibą w Wałbrzychu. Osoby potrzebujące pomocy mogą dzwonić na bezpłatny numer alarmowy 985. Numer 0 601100 300 jest zarezerwowany tylko dla posiadaczy telefonów komórkowych i tylko do celów ratowniczych.GOPR można wezwać zgłaszając się do najbliższego schroniska lub obsługi wyciągu. Najlepiej mieć w plecaku telefon komórkowy z wpisanym numerem ratunkowym i naładowaną baterią.

Zgłaszając wypadek, trzeba podać, co się stało, gdzie i kiedy. Jeśli osoba poszkodowana jest np. szczególnie wysoka lub ciężka, należy o tym powiedzieć.

W Czechach działa podobna organizacja, czyli Horsk slu ba (uwaga! usługi płatne), a w Niemczech Bergwacht Zittauer Gebirge. Warto wspomnieć, że wszystkie wymienione organizacje ze sobą współpracują i są partnerami między innymi dzięki istnieniu euroregionów oraz przynależności do międzynarodowej organizacji IKAR-CISA , zrzeszającej służby ratownictwa górskiego z całego świata