Rzut oka na Sudety. Turystyka

Turystyka piesza

Ze szlaków znakowanych prostokątami z kolorowym pasem można bezpiecznie korzystać w terenie bezśnieżnym. Zimą należy poruszać się według oznakowań zimowych i nigdy nie lekceważyć ustawionych na drogach tablic zakazujących wejścia na szlaki zagrożone lawinami. W zimie drogą wyznaczają tyczki (tzw. trasery), które znacznie ułatwiają poruszanie się w zamieci i we mgle. Idąc np. w zimie szlakiem nad Małym i Wielkim Stawem czy nad Śnieżnymi Kotłami (Karkonosze) należy wybrać szlak tyczkowany, wiodący z dala od krawędzi kotłów polodowcowych i chroniących turystów przed wejściem na potężne nawisy śnieżne zwisające z ich krawędzi. Nawis może runąć pod ciężarem nawet jednej osoby. We mgle jedynie traser pomoże utrzymać kierunek – w Karkonoszach są one ustawione co 10 m. Kiedy obok oznakowania szlaku turystycznego znajduje się znak wykrzyknika (!), to znaczy, że trzeba zachować szczególną ostrożność i kontrolować przebieg szlaku. Tak jest tam, gdzie są mokradła czy inne sytuacje, których nie da się oznakować np. prace leśne. Do miejsc ich wykonywania prowadzi wiele różnych ścieżek i dróżek wytyczanych ,,na dziko” bardzo blisko szlaków turystycznych, co może utrudniać wybór odpowiedniej trasy.

Turystyka narciarska

Zimą idealnym środkiem transportu w górach są narty. Rodzina może wybrać się na narty biegowe np. w Góry Izerskie, Bialskie, Orlickie, Bystrzyckie czy Masyw Śnieżnika. Osoby, które nie lubią stać w kolejkach do wyciągów, mogą zaopatrzyć się w narty turowe i zasmakować ski-touringu. Specjalna konstrukcja wiązań turowych umożliwia chodzenie na nartach z wolną piętą, a po zablokowaniu wiązania otrzymujemy regularne wiązanie zjazdowe, co pozwala na zjazd w doliny techniką alpejską. Dodatkowo, narty turowe można wyposażyć w tzw. foki. Są to specjalne pasy z włosem, które przykleja się na ślizgi nart. Foki umożliwiają‚ podchodzenie, a zapobiegają zsuwaniu się w dół. Narty takie można często wypożyczyć. Zanim jednak zdecydujemy się na taki wyjazd warto się przeszkolić na kursach ski-turowych.

Inną formą narciarstwa, bardzo mało znaną w Polsce, jest stara norweska technika narciarska zwana telemarkiem. Telemarkerzy nie uznają żadnych ograniczeń. Technika ta umożliwia podchodzenie i zjazd, ale z wolną piętą. Wiele lat temu wytyczono nowe trasy biegowe w Górach Orlickich. Otwarto nowe szlaki biegowe we wschodnich Karkonoszach w okolicach Kowar i w Górach Stołowych.
Miłośnicy narciarstwa mogą się spotykać na imprezach masowych, np. Biegu Piastów w Jakuszycach.

Turystyka rowerowa

W Sudetach w ostatnich latach przybyło tras rowerowych. Trasy te są opisane w regionalnych przewodnikach i na stronach internetowych. Przez Sudety Zachodnie przebiegają Euroregionalny Turystyczny Szlak Rowerowy ,,Dolina Bobru” (oznaczony ER6) oraz Euroregionalny Szlak Rowerowy ER-2. W rejonie Jeleniej Góry biegnie Rowerowa obwodnica Jeleniej Góry (przebiega przez Góry Kaczawskie, Podgórze i Góry Izerskie, Karkonosze oraz Rudawy Janowickie). Ciekawe trasy rowerowe oferuje Związek Gmin Kwisa oraz Stowarzyszenie Cyklistów Szklarska Poręba na Dwóch Kółkach. Mekką dla rowerzystów są Góry Izerskie i Karkonosze. W Górach Kaczawskich wokół Wąwozu Myśliborskiego biegnie trasa okrężna i trasa widokowa ze Stanisławowa do Leszczyny.

W Sudetach Środkowych na rowerzystów czekają Góry Kamienne, okolice Kamiennej Góry, Lubawki i Mieroszowa. Góry Kamienne oferują rowerowy Szlak Cystersów. Cała rodzina na może się udać na obwodnicę Marciszowską lub obwodnicę Zawory. Można także wybrać się do Czech „Szlakiem Transgranicznym” wschodnim lub zachodnim. Bardzo wymagającym szlakiem jest obwodnica Dolomitowa. Posiadacze rowerów MTB, najlepiej z amortyzatorami, mogą wybrać dość trudną trasę ,,MTB Graniczna” lub trasę ,,MTB Kolorowe Jeziorka”. Inne pasma to Góry Sowie, które można zwiedzić, jadąc 14 kilometrową trasą. W Górach Stołowych prowadzą międzynarodowe trasy po otulinie Parku Narodowego Gór Stołowych. Trasa „Ściany” oznakowana kolorem czerwonym oraz trasa im. T. G. Masaryka łącząy dwie przygraniczne miejscowości czeskie Rtyně v Podkrkonoší z Karłowem. Trasa „Szczeliniec Wielki” w całości biegnie na terenie PNGS.

W Sudetach Wschodnich nowe szlaki rowerowe prowadzą w Masywie Śnieżnika i w Górach Bialskich po terenie gminy Stronie Śląskie. Zapomniane przez rowerzystów jest pasmo Krowiarek w Masywie Śnieżnika. Trasy są opisane w specjalnych przewodnikach dla rowerzystów, dostępnych w punktach informacji turystycznej.

Bardzo popularna w Sudetach jest największa w Europie sieć górskich ścieżek rowerowych takich jak Singletrack Glacensis, czyli „single tracki”. Zamysłem organizatorów tej sieci jest ograniczenie turystyki rowerowej przez tereny cenne przyrodniczo, czyli torfowiska, gdzie żyją cietrzewie.

Przed wyjazdem na wycieczkę należy się zapoznać z oznakowaniem tras, ich przebiegiem i opisami. Należy przeczytać regulamin i poznać drogi, po których można się poruszać, nie łamiąc przepisów.

W planach jest stworzenie (do końca 2023 r) Dolnośląskiej „Autostrady” Rowerowej.

Podziemne trasy turystyczne i geoturystyka

Bezsprzecznie królową dolnośląskich podziemnych szlaków jest trasa turystyczna biegnąca przez Jaskinię Niedźwiedzią w Kletnie (również trasa ekstremalna po dolnym piętrze jaskini).

Przez Dolny Śląsk przebiega również Szlak Tajemniczych Podziemi. Łączy on:

I nie są to wszystkie wszystkie podziemne trasy. Należy wymienić także inne bardzo ciekawe trasy turystyczne:

Przed wyjazdem należy sprawdzić panującą tam temperaturę. W większości obiektów – nawet latem – może ona oscylować w granicach 6-8 stopni. Znane imprezy geologiczne to „Lwóweckie Lato Agatowe” w Lwówku Śląskim czy warsztaty geologiczne w Kletnie. W Sudetach można spotkać wiele Muzeów Mineralogicznych np. w Szklarskiej Porębie, Stroniu Śląskim czy Kletnie.

Górska turystyka jeździecka

Czy może być coś bardziej frapującego niż oglądanie gór z wysokości końskiego grzbietu. W sierpniu 2003r. wytyczono Sudecki Szlak Konny PTTK, który zaczyna się w Lądku-Zdroju, a kończy w Western City w Sciegnach koło Karpacza. Ma ponad 360 km. Na trasie znajduje się trzynaście ośrodków turystyki konnej. W październiku 2002 r. został przetarty Szlak Konny Hrabstwa Ziemi Kłodzkiej. Z końskiego grzbietu można oglądać także Rudawy Janowickie, Góry Izerskie czy Góry Sowie. Rajdy konne mają charakter stacjonarny i wędrowny.

Sporty wodne - spływy pontonowe i kajakowe

Górskie rzeki takie jak Kamienna są idealne do uprawiania kajakarstwa górskiego. Znanymi ośrodkami sportów wodnych są zalewy Złotnicki i Pilchowicki oraz jeziora Otmuchowskie i Nyskie. Organizowane są także spływy kajakowe na rzekach Nysa Kłodzka, Bóbr i Kwisa. Wzrasta też popularność spływów pontonowych (rafting) np. po takich rzekach jak już wspominane rzeki Nysa Kłodzka (rejon Barda Śląskiego i słynnego przełomu przez Góry Bardzkie) czy Bóbr.

Dzieci na pewno znajdą przyjemność w pływaniu w licznych aqua parkach np. w Kudowie-Zdroju, Świebodzicach, Jeleniej Górze, w basenach w Polanicy-Zdroju, Stroniu Śląskim (zdjęcie tytułowe – Stroński Park Aktywności), Bielawie, Świeradowie-Zdroju i Strzegomiu.

Turystyka kulinarna

Pasją dolnośląskich restauratorów jest dzisiaj tworzenie regionalnej kuchni a co za tym idzie trzeba odkryć zapomniane smaki, odtworzyć stare receptury np. poniemieckie. Z racji swojej historii Dolny Śląsk nie miał kuchni regionalnej a królują tu do dziś dania kuchni kresowej np. ruskie pierogi, czyli pierogi z ziemniakami i białym serem czy barszcz ukraiński. Wcale nie tak dawno na stoły powrócił pstrąg jako danie regionalne Ziemi Kłodzkiej. Tam też znajduje się wiele łowisk i smażalni np. Raj Pstrąga w Goszowie, Złoty Pstrąg w Boguszynie, smażalnia ryb i łowisko w Kamieńczyku oraz łowisko i restauracja agroturystyki „Nad Stawami” w Kletnie.

Dolny Śląsk posiada różnorodne regionalne produkty i warto ich próbować na jarmarkach a i poszukać lokalnych producentów dość często prowadzących gospodarstwa agroturystyczne. Szlak kulinarny „Smaki Dolnego Śląska” nie posiada żadnego koloru. Składają się na niego rozrzucone po całym regionie punkty a turyści mogą jest dowolnie łączyć. Osoby lubiące smakować różnych rodzajów np. miodów mogą spokojnie ułożyć sobie swój szlak apiturystyczny.

Przez Dolny Śląsk przebiega również Dolnośląski Szlak Piwa i Wina; działają zrzeszenia „Karkonosze Slow”, Dolnośląski Targ Rolny, Smaki Wrocławia, Slow Food Dolny Śląsk, Slow Food (Breslavia) Wrocław, Chwastożercy, Targ Rolny Górskie Smaki z Jeleniej Góry.

10 czerwca 2011 r. Dolny Śląsk stał się certyfikowanym członkiem Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego.

Sporty ekstremalne - paralotniarstwo i wspinaczka skałkowa

Dogodne warunki do paralotniarstwa znajdują się w okolicy Srebrnej Góry, na Górze Chełmiec, Bukowcu, Czarnej Górze, Rudniku w Kowarach a nawet na Małej Kopy w Karpaczu oraz Szrenicy nad Szklarską Porębą.

Stolicą wspinaczki skałkowej w Sudetach są Góry Sokole czy Krucze Skały w rejonie Karpacza. Wspinać też można się w rejonie Lądka Zdroju i w Górach Stołowych ale wyłącznie w wyznaczonych miejscach. Bezpieczne wspinanie wymaga szkolenia, w trakcie którego można nauczyć się prawidłowego posługiwania się sprzętem wspinaczkowym oraz technik linowych. Jeśli nie wiesz jak zjechać na linie bez sprzętu albo nie znasz technik autoratownictwa to lepiej się tego nauczyć. Ta wiedza czasem może uratować życie swoje własne lub czyjeś.

Inne niszowe formy turystyki tematycznej

Do niszowych form turystyki tematycznej można zaliczyć apiturystykę. Po regionie biegną Dolnośląski Szlak Miodów oraz Dolnośląski Szlak Roślin Miododajnych a można też zobaczyć zabytki związane z pszczelarstwem czy pasieki. W Sudetach długą tradycję ma miód wielokwiatowy oraz gryczany.

Prawdziwym strzałem w dziesiątkę dla miłośników astronomii okazała się mapa astroturystyczna – czyli mapa ciemnego nieba oraz miejsc gdzie można obserwować czyste nieskażone światłem miejskim niebo. Można do tego wykorzystać wieże widokowe lub wieże kościelne. Do obiektów na trasach astroturystcznych zaliczamy np. Multimedialne Muzeum Karkonoszy czy Ścieżkę dydaktyczną „Model Układu Słonecznego” w Górach Izerskich przedstawiającą Słońce oraz 8 krążących wokół niego planet i 5 planet karłowatych w skali 1:1 miliarda.

Turystyka botaniczna jest przeznaczona dla miłośników kwiatów czy drzew. Można je podziwiać w ogrodach botanicznych lub arboretach. Sporą popularnością cieszą się ogrody japońskie.

W Sudetach należy odwiedzić np:

Arboretum w Wojsławicach
Arboretum w Lądku Zdroju
Ogród Japoński Siruwia w Przesiece
Ogród Japoński w Starej Morawie będący częścią galerii “Wapiennik – Łaskawy Kamień”
Ogród Japoński w Jarkowie koło Lewina Kłodzkiego
Palmiarnia w Lubiechowie (Wałbrzych, wchodzi w skład kompleksu Zamku Książ)

Turystyka piesza

Szlak Marianny Orańskiej - można pieszo lub samochodem

Turystyka piesza

Szlak Papieski po Ziemi Kłodzkiej

Turystyka piesza

Szlak Błogosławionego Księdza Gerharda Hirschfeldera - Ziemia Kłodzka

Turystyka rowerowa

Single-Track w Świeradowie-Zdroju

Turystyka rowerowa

Trasy rowerowe w gminie Stronie Śląskie

Turystyka konna

Sudecki Szlak Konny

Turystyka konna

Rajdy konne stacjonarne i wędrowne. Szkolenia.

Stado ogierów Książ

Jazda konna. Bryczki. Zawody w powożeniu.

Spływy pontonowe

Spływy pontonowe po rzece Nysie Kłodzkiej (Bardo Śląskie)

Geoturystyka

Wyprawy geoturystyczne na Dolnym Śląsku

Dolnośląski Szlak UNESCO

Szlak łączy trzy obiekty: wrocławską Halę Stulecia oraz Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze.

Smażalnia ryb i łowisko w Kamieńczyku

Szlak Zabytków Dolnego Śląska

Mapa zabytków i opis

Geoportal

Znajdują się tu mapy np. Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego, szlaków kulturowych, tras motocyklowych, wież widokowych, Dolnośląskiego Szlaku Zabytków Techniki, Dolnośląskiego Szlaku Piwa i Wina oraz turystyki tematycznej.