Przez Dolny Śląsk wiedzie Europejski Szlak Zamków i Pałaców. Jadąc samochodem czy autobusem poza głównymi drogami przez wsie i miasta, można zauważyć zamki bądź ich ruiny np. zamek Bolczów, pałace czy dwory z zabudowaniami folwarcznymi.
W Sudetach występują przede wszystkim górskie warownie obronne, jak zamek Chojnik czy Bolków. Inne obiekty to dawne warownie o charakterze obronnym, przebudowane przez kolejnych właścicieli na rezydencje – przykładami takich budowli są zamki Książ i Grodno (w rejonie zamku Książ mamy też Stary Książ, Nowy Dwór i zamek Cisy). Niektóre budowle takie jak np. letni pałacyk królewny Marianny Orańskiej stał się siedzibą Urzędu Gminy Stronie Śląskie.
Ciekawostką są tez zamki na Ziemi Kłodzkiej, jak Homole, Szczerba czy Karpień, które były siedzibami władców małych feudalnych państewek. Przykładem zamku rycerskiego może być zamek w Ciepłowodach koło Ząbkowic Śląskich (w Ząbkowicach również jest zamek do zwiedzania). Innym rodzajem budowli są dawne dwory (czasem z murami obronnymi), które były przekształcane w pałace o charakterze reprezentacyjnym. Wiele z nich budowano w stylu renesansowym, barokowym lub neorenesansowym. Zupełnie nie przypominają one znanych polskich dworków szlacheckich. Śląskie dwory to często budynki murowane, piętrowe, czworokątne na planie litery „L” czy „T”, z zabudowaniami folwarcznymi.
Stan techniczny tych budynków często pozostawia dużo do życzenia; wiele od II wojny światowej z nich nie było remontowanych albo eksploatowano je niezgodnie z przeznaczeniem. Te, które znalazły gospodarzy, przekształciły się w restauracje i hotele (np. w Miłkowie, Łomnicy, Staniszowie Dolnym, Staniszowie Górnym, Trzebieszowicach, Międzylesiu) lub siedziby firm czy fundacji (np. Krzyżowa). Niektóre stały się bardzo znanymi planami filmowymi, centrami konferencyjnymi z pęłnym wyposażeniem np. Zamek Czocha.
Niestety, jeszcze wiele z nich czeka na zagospodarowanie i renowację.
Obecnie swój blask odzyskuje piękny pałac w Gorzanowie będący w swej historii renesansowym dworem. W Ścinawce Średniej z ruin podnosi się Zamek Kapitanowo a u podnóża Gór Stołowych letni pałac Sarny (Ścinawka Górna; warto wspomnieć o stojącym tam innym renesansowym zamku hrabiów von Götzen zbudowanym w 1590 roku). W Roztoce trwa rewitalizacja zespołu zamkowo-parkowego hrabiowskiej linii von Hochbergów a w Kamieńcu Ząbkowickim pięknieją tynki w krużgankach i ogrody. Odsłonięte i zabezpieczone zostały też polichromie. W Szczytnej wznosi się oferujący noclegi i wyżywienie Zamek „Leśna Skała”. Ślub czy zaręczyny można zorganizować w romantycznych ruinach zamku Świny koło Bolkowa. Warto te miejsca odwiedzić i wspomóc decydując się na posiłek, zwiedzanie czy nocleg. Z uwagi na specyfikę tych miejsc warto uprzedzić o przyjeździe. Na swoją kolej czeka zamek w Ratnie Dolnym, pałac w Bożkowie w gminie Nowa Ruda i może w końcu pałac w Szalejowie Dolnym. Oby jak najszybciej właściciela znalazł wystawiony na sprzedaż w 2022 r. pałac w Żelaźnie.
Aby unaocznić bogactwo śląskich wsi i miasteczek, warto nadmienić, że np. w Górach Kaczawskich w Wojcieszowie jest aż pięć pałaców, ruiny zamku wieży szubienicznej, we wsi Stara Łomnica koło Bystrzycy Kłodzkiej są trzy dwory.
W pałace obfituje Kotlina Jeleniogórska i to tam właśnie jest Dolina Pałaców i Ogrodów z takimi obiektami jak pałac w Karpnikach, Bukowcu, Łomnicy, Mniszkowie czy Kowarach.
Sudeckie zamki można zwiedzać, podążając zielonym turystycznym szlakiem Zamków Piastowskich.
