Klub ludzi spod znaku wolnej pięty!
Często słyszymy, że któryś z naszych skoczków narciarskich utrzymał pozycję telemarkową, Telemark to stara XIXw. norweska technika narciarska, której główną cechą jest wolna pięta, niska pozycja w przyklęku i dolna narta prowadząca wysunięta w przód – wszystko na odwrót jak w narciarstwie alpejskim. Stworzył ją w latach 60 XIXw. Sondre Norheim w prowincji Telemark z południowej Norwegii. Bardzo szybko zaczął odnosić sukcesy w zawodach narciarskich organizowanych np. w mieście Christiania, czyli dzisiejszym Oslo -stolicy Norwegii. Narciarz jeżdżący tą techniką zwykle prowadzi jedną nartę wysuniętą mocno w przód, zaś wagę rozkłada równo po 50% na każdą nartę. Charakterystyczny jest także specjalny skręt telemarkowy, zupełnie inny niż stosowany przez narciarzy alpejskich.
Telemark wymaga perfekcyjnej techniki i doskonałej równowagi, ale wykonywanie np. ostrych skrętów jest łatwiejsze i nie wymaga dużej siły fizycznej. Lekarze, szczególnie ortopepedzi i traumatolodzy, uważają także telemark za mniej urazowy (szczególnie dla kolan). Zdarza się także znacznie mniej poważnych urazów takich jak np. złamania otwarte czy urazy wynikające z nie wypięcia się nart. Prawdą jest także, że telemark jest techniką wolniejszą i nie da sie rozwijać dużych prędkości. Telemark jest także techniką bezpieczniejszą w stosowaniu w terenach lawiniastych ponieważ nie uszkadza tak pokrywy śnieżnej jak robią to ostro kantujący narciarze alpejscy. Dlatego też technika ta jest
stosowana w USA np. przez służby lawinowe a nawet ratowników górskich.
Odrodzenie
Technika ta obecnie przeżywa trumfalny powrót szczególne w USA i na zachodzie Europy (i powraca do z powrotem do ojczyzny -Norwegii), gdzie odbywają się liczne telemarkowe imprezy. Jeśli zobaczycie w Czechach czy na Słowacji narciarza w starym szynelu lub swetrze w norweskie gwiazdy i renifery w tweedowej czapce a damę w długiej sukni to nie należy się dziwić, to wyznawcy telemarku. Ekstremaliści jedzą na starych drewnianych nartach kupionych na targach staroci, by potem z pietyzmem godnym konserwatora zabytków przywrócić im jak najlepszy stan. W Sudetach telemark był rozpowszechniony przede wszystkim w Czechach. Nawet rosnąca popularność narciarstwa alpejskiego i kursy prowadzone przez samego Matiasa Zdarskiego (słynny twórca techniki alpejskiej) w takich miejscach jak Międzygórze czy czeskie schronisko karkonoskie „Lučni bouda” trafiały na niechęć użytkowników techniki norweskiej.
Telemark w Sudetach
W Karkonoszach tradycyjnym przemysłem w XIXw. było papiernictwo. W fabrykach w okolicach Jeleniej Góry pracowało wielu norweskich i szwedzkich inżynierów. Oni to w wolnych chwilach jeździli w góry. Jedną z osób mieszkających w Malinniku koło Cieplic (obecnie dzielnica Jeleniej Góry) był emerytowany wojskowy, kapitan Otto Vorweg. Vorweg uczył się jeździć w północnej Norwegii dokąd wyjechał w 1888r. Po powrocie, w latach 1889/90, zaczął czynnie propagować górskie wycieczki narciarskie. Na pierwsze chodził razem z norweskimi i szwedzkimi inżynierami z fabryki maszyn papierniczych z Cieplic, potem już sam. Jego pierwsza wycieczka prowadziła w okolicach schroniska czeskiego Petrovka (istnieje do dziś), szczytów Śmielca i Łabskiego Szczytu. Vorweg jest uważany za pierwszego zdobywcę Śnieżki na nartach (marzec 1893), autora pierwszego podręcznika nauki jazdy i instruktora młodzieży. Potem powtórzył on swój wyczyn zdobycia najwyższej góry Sudetów w towarzystwie norweskiego przyjaciela Pehrsona, ale od innej strony. Tak się zaczyna historia narciarstwa w Karkonoszach.
