Największe i mroczne tajemnice kryją wnętrza Gór Sowich. W czasie II wojny światowej prowadzono tu potężnie zakrojone prace budowlane. Budowa zaczęła się w 1943r. pod kierownictwem Śląskiej Wspólnoty Przemysłowej a potem Organizacji Todt. Siedzibą kierownictwa była Jedlina Zdrój. Pracownikami byli więźniowie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen (obecnie Rogoźnica pod Strzegomiem) i innych dwunastu powstałych w tej okolicy obozów pracy dla jeńców. Budowa otrzymała kryptonim „Bauvorhaben Riese” -Olbrzym. Cel tej budowy nie jest jasny do dziś, ale prawdopodobnie miała być to kolejna kwatera Adolfa Hitlera. Badacze wysuwają także inne poglądy jakoby miały to być podziemne fabryki, laboratoria chemiczne, biologiczne lub atomowe bądź zakłady badawcze. Musiała być to jednak ważna budowa ponieważ interesował się nią sam Hitler a plac budowy był często wizytowany przez najwyższych urzędników III Rzeszy. Więźniowie pracowali w makabrycznych warunkach o głodzie, chłodzie, bez zabezpieczeń. Ginęli codziennie masowo z powodu wypadków i chorób. Jest to miejsce martyrologii Polaków, Żydów, Francuzów i Rosjan. Może kiedyś dowiemy się w jaki sposób rozpłynęło się prawie dwadzieścia tysięcy ludzi. W Górach Sowich są także liczne cmentarze ofiar faszyzmu.
W wyniku prac podziemnych powstało siedem kompleksów obecnie zwanych „Rzeczka”, „Jugowice”, „Włodarz”, „Osówka”, „Soboń”, „Sokolec” i „Książ”. Ogólnie rzecz biorąc budowy te to sztolnie drążone w skałach z licznymi odgałęzieniami i komorami. Wszystko to jest obudowane żelbetonem. Budowano też na ziemi np. linie kolejowe, całe uzbrojenie terenu i zaopatrzenie w media. Kompleks „Książ” jest już także udostępniony do zwiedzania
W Górach Sowich do zwiedzania są oddane trzy kompleksy w masywie Osówki, Włodarza i Ostrej. W Masywie Ostrej znajduje się kompleks „Rzeczka”. Goście mogą zwiedzać je tylko w obecności przewodnika. Panuje w nich wilgoć i chłód a w czasie zwiedzania należy mieć na głowie kask. Należy ubrać się w wygodne buty i nie koniecznie niedzielny elegancki strój. Nie jest to dobre miejsce dla osób wrażliwych na zamknięte miejsca.
Do kompleksów można łatwo dojechać samochodem lub zadać sobie trud przejścia pieszo czarnego Szlaku Martyrologii. Samochodem należy dojechać do Jugowic. Stamtąd wjechać na drogę 383 przez Jawornik do Walimia. Znaki kierujące do kompleksu znajdują się przy drodze. Kompleks Włodarza jest bardzo rozbudowany i część sztolni zwiedza się pływając po nim łodziami. Jest tam także ekspozycja sprzętu wojskowego. Kolejny na trasie może być kompleks „Rzeczka”. Należy się zatem udać do Muzeum Sztolni Walimskich. Muzeum to mieści się przy drodze łączącej miejscowości Walim i Rzeczka. Znajduje się tam też mały bufet. Warto wspomnieć o imprezei kulturalnej Walimskie Lato Muzyczne, które odbywa się w Komorze Technicznej E w sztolni oraz kościele św. Jadwigi w Walimiu, który posiada cenne 34-głosowe organy. Do Osówki najlepiej się dostać trasą Głuszyca – Kolce – Sierpnice i w tej ostaniej skręcić według znaków na parking..

Znajduje się na drugim kilometrze czterokilometrowego odcinka pomiędzy Przełęczą Walimską a Walimiem. W kopalni można prześledzić losy sowiogórskiego górnictwa rud srebra. Rudy srebra w tym rejonie tworzyły związki siarki i ołowiu. W górach zostało wiele pamiątek po eksploracji górniczej np.. w pobliskich Kamionkach. Kopalnia „Siberloch” pochodzi z XIVw., ale złoża nie były zbyt wielkie i w XVIIIw. kopalnia została zamknięta. Można tu zobaczyć ślady obróbki złóż i zapoznać się z organizacją pracy górników, posłuchać o hutnictwie i kwestiach starego prawa górniczego. 

To najwyższy szczyt Gór Sowich (1015m) i jeden z najwyższych w Sudetach Środkowych. Wycieczka na szczyt nie jest specjalnie trudna. Można ją zdobyć od strony Przełęczy Jugowskiej nocując np. w schronisku Zygmuntówka. Ina Przełęczy także zaczyna się Szlak Narciarski na Wielką Sowę. Inna trasa to wejście od strony Przełęczy Sokolej, która znajduje się pomiędzy miejscowościami Sokolec a Rzeczka. Podejście prowadzi obok schronisk „Orzeł” i „Sowa”. Schronisko Sowa, leży na terenie nieistniejącej osady tkackiej Euledörfel (Sowa). Schronisko zbudowano w 1897r. Góry tej nie należy lekceważyć i do wycieczki trzeba się jak w każde góry przygotować, szczególnie wiosną kiedy na szlakach zalega śnieg. Wielka Sowa to także wspaniały punkt widokowy. Przy dobrej pogodzie widać stąd Karkonosze, Rudawy Janowickie, Góry Kamienne, kawałki Gór Bardzkich i Złotych, Masyw Śnieżnika, oraz Masyw Ślęży. Na północnych zboczach Wielkiej Sowy znajduje się wyciąg narciarski i stacja narciarska w Potoczku. Zjazd ze zboczy Wielkiej Sowy jest przeznaczony dla bardzo dobrych narciarzy. Wycieczki na Wielką Sowię popularyzowało EGV, czyli Eulengegirsverein – Towarzystwo Gór Sowich utworzone w 1886r. Największą atrakcją Wielkiej Sowy jest wieża widokowa. Wieżę odremontowano w 2006 r., nastpnie 24 sierpnia 2021 roku zamknięto. 16  lipca 2023 roku została ponownie otwarta. To już druga wieża wybudowana z inicjatywy prezesa EGV G.Tamma (tablica pamiątkowa) w 1906r. Pierwszą drewnianą wieżę postawiono w 1885r. ale się zawaliła w 1904. Był też czynny bufet. Obecna wieża zwana też  ma 25m wysokości. Na jej miejscu postawiono nową, murowaną już wieżę ku czci kanclerza Bismarcka.
Wieżę Bismarcka  (wysokość 25 m) zaprojektował architekt Henning a jej wybudowanie zlecono firmie Bastänier & George z Lipska. Kamień węgielny położono tu 01.07.1905 r. Wielka Sowa to także węzeł szlaków turystycznych skąd można zacząć długie wędrówki po Górach Sowich, a jest gdzie chodzić. Ciekawostką może być także sztucznie wprowadzona kosodrzewina.

To stara, pięknie położona wieś której największym skarbem jest kościółek drewniany Matki Boskiej Śnieżnej, położony prawie na końcu wsi za skrętem do Osówki ( na trasie do kompleksu Osówka).

Zbudowano go jako ewangelicki w latach 1548-64. Od XVIIw.jest katolicki. Wielką ciekawostką tego kościółka są zadaszenia zwane sobotami. Pod tymi zadaszeniami chronili się wierni, którzy koczowali tu już od soboty czekając na niedzielną Mszę. Przyjeżdżali tu z sobotnich targów. Kolejna ciekawostka to zdobienia maureskowe, pseudokasetonowy strop i zastosowanie szkła gomółkowego. Kościółek najlepiej zwiedzić w niedzielę po Mszy świętej. Znajdują tu gospodarstwa agroturystyczne.

To miasto na trasie jadących z np. Gór Sowich w Góry Stołowe lub od Kłodzka w stronę Wałbrzycha. Miasto otrzymało prawa miejskie przed 1336r. Było znane jako „Nouwen Rode”, co oznaczało miasto wybudowane na tak zwanym surowym korzeniu. Znaczyło to tyle, że powstało na terenie uzyskanym po wycięciu lasu. Historia miasta jest związana z górnictwem węgla kamiennego, wydobyciem rud żelaza i z tradycyjnym tkactwem. Pierwsze o informacje o górnictwie węgla pochodzą już 1434r. Turyści odwiedzający Nową Rudę mogą się wybrać na wycieczkę do Muzeum Górnictwa. Znajduje się tu Podziemna Trasa Turystyczna „Kopalnia Węgla” i można się przejechać podziemną kolejką. W dzielnicy Słupiec znajduje się Muzeum prof. Wittiga, niemieckiego pisarza, teologa uważanego za piewcę Ziemi Kłodzkiej. W listopadzie 2006r. w obecności japońskich dyplomatów odsłonięto obelisk upamiętniający postać Franza Eckerta urodzonego w Nowej Rudzie w 1852 roku. Był muzykiem i w 1879 roku został kapelmistrzem cesarskiej marynarki wojennej w Japonii. W 1897 r. japoński rząd polecił mu skomponowanie hymnu narodowego. Wraz z Yoshiisa Oku i Akimori Hayashi stworzył japoński hymn państwowy „Kimi ga Yo”. Eckert dokonał instrumentacji na orkiestrę europejską i styl zachodni. Pierwsze wykonanie odbyło się 3.11.1880r. a w 1888r. utwór uznano za oficjalny hymn Japonii. Stworzył także hymn marionetkowego Cesarstwa Koreańskiego (1897-1910). Zmarł na nowotwor i jest pochowany w Seulu.