Rudawy Janowickie

Rudawy Janowickie to masyw górski o powierzchni prawie 90 km2. Sąsiaduje z Górami Kaczawskimi poprzez pasmo Gór Ołowianych, które należą do Gór Kaczawskich, z Górami Lisimi, które należą do wzgórz Kotliny Kamiennogórskiej, ze wzgórzami należącymi do Bramy Lubawskiej, Karkonoszami poprzez Grzbiet Lasocki oraz z Kotliną Jeleniogórską. Główny grzbiet ma około 18 km. Przełęcz Rudawska dzieli Rudawy na dwie części. Część północna jest wyższa od południowej. Od głównego grzbietu odchodzi kilka ramion. Ciekawostką jest południkowy układ grzbietów i ich złożona budowa geologiczna. Najpiękniejsze widoki w Rudawach to przełom Bobru między Ciechanowicami i Janowicami Wielkimi.

Głównymi miejscowościami wypadowymi w Rudawy Janowickie są Wojanów, Trzcińsko, Janowice Wielkie, Bukowiec, Wojków, Kowary, Czarnów, Wieściszowice i Miedzianka. Turyści odwiedzający tu głównie najwyższy szczyt Rudaw Skalnik (945 m), ruiny zamku Bolczów, schronisko „Szwajcarka”, Kolorowe Jeziorka koło Wieściszowic i kompleks skałek o nazwie Starościńskie Skały. Przez góry przebiegają liczne szlaki turystyczne, można tu także pojeździć na rowerze, a zimą pobiegać na nartach.

Najważniejsze informacje turystyczne

W Rudawy Janowickie można wybrać się z dziećmi, które będą tu mogły pozjeżdżać na nartach. Stosunkowo łatwe tereny narciarskie znajdują się w okolicach Pisarzowic i Czarnowa. Noclegi można znaleźć w licznych gospodarstwach agroturystycznych, hotelach oraz w schroniskach takich jak np.„Szwajcarka”.

Miejsca opisane

Krajobraz i przyroda Rudaw Janowickich

Rudawski Park Krajobrazowy

Rudawski Park Krajobrazowy utworzono w 1989 r. na terenie siedmiu gmin i trzydziestu miejscowości. Głównymi zaletami tego terenu jest złożona budowa geologiczna, co skutkuje ciekawymi formami terenu. Park to wspaniałe miejsce dla miłośników historii górnictwa. Jest tu także bogactwo rzadkiej i zagrożonej wyginięciem flory i liczne pomniki przy rody. W miejscowościach leżących w granicach RPK znajdują się cenne zabytki architektury, np. kościół we wsi Raszów pw. Niepokalanego Poczęcia NMP z cennym wyposażeniem i mauzoleum Schaffgotschów. Teren ten stanowi bufor ochronny dla Kar konoskiego Parku Narodowego.

Rudawy Janowickie zbudowane są w przeważającej części z różnych skał metamorficznych, wśród których występują złoża rud srebra, miedzi, arsenu, żelaza oraz złoto. Złoża te powstały w wyniku kontaktowych procesów hydrotermalnych wywołanych intruzją granitoidów karkonoskich. Największe złoża rud miedzi Rudaw występowały w okolicach wsi Ciechanowice i Miedzianka. Magnetyt, najbogatsza ruda żelaza, był eksploatowany w okolicach Kwar. Z Kowarami są także związane rudy uranu, które były tu wydobywane m.in. przez specjalistów radzieckich po 1945 r. Znaczenie gospodarcze mają też duże złoża surowców skalnych używanych w budownictwie i do budowy dróg. Występują tu także wody mineralne radoczynne, ale nie są one wykorzystywane do celów leczniczych.
Lasy Rudawskie spotkał taki sam los jak większość lasów sudeckich. Ich stan gatunkowy został sztucznie zmieniony z mieszanego na iglasty. W niewielu miejscach udało się zachować buki i jawory. Rudawy mają dość ciekawą, ale mało poznaną florę. Cennym elementem krajobrazu Rudaw są łąki i torfowisko w okolicach Trzcińska. Rudawach znajdują się spore populacje zagrożonej śnieżycy wiosennej, storczyki, arnika górska, zimowity, róże alpejskie, śmiałki podgięte, gółki długoostrogowe oraz dereń świdwa. Najważniejszym zwierzęciem w Rudawach jest jeleń, występuje też inna zwierzyna płowa. Żyją tu liczne ptaki, m. in. krzyżodzioby.

Do dzisiaj geomorfolodzy dyskutują nad przynależnością do Rudaw Janowickich najbardziej ekscytujących wzgórz znanych jako Góry Sokole, które są wschodnim skrajem karkonoskiej intruzji granitoidowej. Twierdzi się też, że to północno-zachodnia część Rudaw lub część Wzgórz Łomnickich należących do Kotliny Jeleniogórskiej.
Najbardziej w krajobrazie wyróżniają się Sokolik (642 m) i Krzyżna Góra (654 m). Góry Sokole to dolnośląska mekka wspinaczy skałkowych – doskonały teren szkoleniowy. W Sokolikach stawiali pierwsze kroki słynni himalaiści, m.in. Wanda Rutkiewicz, Aleksander Lwow, Krzysztof Wielicki. Wspinacze i turyści poruszający się szlakami Rudaw Janowickich są pod opieką Grupy Karkonoskiej GOPR.

Góry Sokole
Góry Sokole widziane z Trzcińska

Warto wiedzieć, warto znać...

Kowarski uran

Uran był surowcem używanym do produkcji broni atomowej a od 1960 r. stał się paliwem elektrowni jądrowych. W Kowarach szczególnie bogate żyły uranowe znaleziono w 1940 r. w trakcie eksploatacji magnetytu. W 1947 r. do miasta przyjechali specjaliści z ZSRR, którzy prowadzili na wielka skalę badania rud uranu. Zgodnie z umową cały urobek był odsyłany do ZSRR. Powstało przedsiębiorstwo „Kopalnie Kowarskie”, przemianowane potem na Zakład Przemysłowy R1. Najwięcej rudy wydobyto z pola górniczego „Wulkan”. 'W 1962r. firma zakończyła działalność, a po Rosjanach pozostały hałdy niskowartościowej rudy uranowej. W latach 1963-1972 Polacy przerobili małowartościową rudę uranową na koncentrat uranowy dla Instytutu Badań Jądrowych. Kopalnię ostatecznie zamknięto w 1972 r.

Kowary

Pałac w Karpnikach w miniaturze

Kowary

Dawna kopalnia uranu Liczyrzepa

Trzcińsko

Skałki w lesie koło Trzcińska

Czarnów

Czartak