Pogórze lzerskie rozciąga się pomiędzy Nysą Łużycką na zachodzie a Bobrem na wschodzie, jego granica południowa opiera się o Góry lzerskie. Pogórze Izerskie warto zwiedzić podczas Lwóweckiego Lata Agatowego, czy Festiwalu Filmów Komediowycń w Lubomierzu. Pogórze lzerskie i gminy zrzeszone w Związku Gmin Kwisa oferują także ciekawe szlaki rowerowe. Zwolennicy odpoczynku nad wodą znajdą ciekawe miejsca nad jeziorami Złotnickim i Leśniańskim, kajakarze mogą zorganizować spływ rzeką Kwisą, a miłośnicy zamków odwiedzić zamek Czocha. To doskonałe miejsce dla osób omijających modne kurorty, lubiących agroturystykę, spacery po wzgórzach, ruiny zamków (np. Rajsko). Można podziwiać wielkie zmiany jakie zaszły w tzw. Worku Turoszowskim. Nie tak dawno istniejące tu Kopalnia Węgla Brunatnego „Turów”’ i Elektrownia „Turów”, w Bogatyni były uważane za większych trucicieli w regionie i jednych z głównych sprawców ekologicznej w lasach Gór Izerskich. Klęska ta objęła potem prawie wszystkie lasy Sudetów. Na szczęście to już historia. Po modernizacji Elektrownia i Kopalnia Węgla Brunatnego „Turów” zmniejszyły emisję pyłów o 96% i dwutlenku siarki o 84%, wprowadzono nowe standardy w gospodarce wodno-ściekowej, ograniczono hałas i zajęto się rekultywacją wyrobisk oraz podjęto sratania mające na celu rozwiązanie problemu wielkich hałd.
Najważniejsze informacje turystyczne
Warto wybrać się za zachodnią granicę, aby poznać kulturę Serbołużyczan, którzy są najmniejszym narodem słowiańskim mieszkajacym na terenie Niemiec, a przy okazji zobaczyć najdalej na zachód wysunięte pasmo Sudetów znane jako Zuttauer Gebirge (po polsku Górami Źytawskimi). Głównym miastem tego regionu jest Zittau. Do miejscowości turystycznych w Zittauer Gebirge można dojechać wąskotorową kolejką ZOJE (Zug Ohne Jegliche Eile – Bez Jakiegokolwiek Pośpiechu).
Miejsca opisane
Lwówek Śląski to miasto leżące na granicy pogórzy Izerskiego i Kaczawskiego nad Bobrem. W średniowieczu Lwówek był potężnym ośrodkiem górnictwa złota,a potem tkactwa i sukiennictwa. W latach 1278-1286 miał status samodzielnego księstwa. Dodatkowym atutem miasta, sprzyjającym jego rozwojowi, było położenie na szlaku handlowym z Wrocławia na Łużyce. Wojna trzydziestoletnia przyniosła klęskę gospodarczą i spowodowała upadek miasta.
Najcenniejszym zabytkiem jest wspaniały ratusz stojący na jednym z największych rynków w Polsce. W ratuszu mieści się Muzeum Regionalne. Część sal jest udostępniona do zwiedzania. W uliczce za ratuszem znajduje się renesansowy budynek ław chlebovvych i obuwniczych. W mieście zachowały się także mury z bramami Bolesławiecką i Lubańską. Ciekawym zabytkiem jest kościół Wniebowzięcia NMP z portalem z czerwonego piaskowca, na którym przedstawiono scenę koronacji NMP. Lwówek ma także długą historię browarnictwa, liczącą 800 lat.
Z Lwówka warto wybrać się na wycieczkę szlakiem żółtym na Lwóweckie Skały. W okolicach wsi Płóczki Dolne i Płóczki Górne występują kolorowe agaty, których jednak trzeba umieć szukać taką umiejętność można posiąść podczas Lwóweckiego Lata Agatowego. W Płóczkach Dolnych znajdują się też małe jaskinie,np. Oaza, Jaskinia Czerwona czy Lisia. Występuje tu azuryt, bialy chalcedon, jaspis, karneol i piękne ametystowe geody.
Ówczesny właściciel tych terenów, książę świdnicko-jaworski Bolko I ogłosił, iż odda rękę swojej córki temu, kto zabija gryfa.Wielu rycerzy poległo bądź ze strachu uciekło. Córka Bolka I podobała się pastuszkowi Junoszy, lecz on z racji urodzenia nie miał szans na ożenek. Uparty młodzieniec jednak znalazł gryfa, spalił jego dzieci i zabił potwora. Upomniał się także o nagrodę u księcia Bolka. Jednak zazdrośni rycerze byli przeciwni ślubowi pastuszka z księżniczką Agniszką. Wtedy Bolko pasował Junoszę na rycerza i nakazał mu wyruszyć w świat, aby okryć imię sławą. Kiedy były pastuszek wędrował po Niemczech , przezwano go Schaffgotsch (Schaff – owca). Od niego wywodzi się śląski ród herbu Junosza, zwany po niemiecku Schaffgotsch.
W XVw. Gryfów był bardzo silnym ośrodkiem płóciennictwa, o którego potędze świadczą np. elementy Według legendy miasto powstało w miejscu, gdzie pastuszek Junosza znalazł gniazdo gryfa. Pewnego dnia rozeszła się wiadomość, że w lasach nad rzeką Kwisą zamieszkał potwór gryf – wielki uskrzydlony półsmok. wystroju ratusza. W Gryfowie Śląskim zachowały się m.in. renesansowe i barokowe podcieniowe kamieniczki przy rynku, mury obronne i kościół cmentarny. Najciekawszym zabytkiem jest kościół św. Jadwigi przy placu Kościelnym.
Czochę zbudowali książęta świdnicko-jaworscy, ale od 1346 r. była lennem czeskim. Do dzisiaj zachowała się część mieszkalna i wieża. W 1793 r. zamek spłonął, został odbudowany na początku XX w. według projektów B. Ebhardta. Oryginalną bryłę zamku wpisano w nowe mury. Warto wspomnieć o pewnej postaci związanej z zamkiem. Edgar Von Uechtritz, syn ostatniego właściciela
Czochy, już od młodych lat przejawiał zamiłowanie do podróżowania. Wybrał się do Brazylii, Niemieckiej Afryki Południowo-Wschodniej, przecierał drogi Kamerunu, prowadził wyprawy dla rządu niemieckiego, ale nie był oficjalnie zatrudniony. Lubiący podróże i ryzyko Edgar zamieszkał w Afryce Zachodniej, gdzie prowadził olbrzymią farmę. Stracił ją jednak w czasie I wojny światowej. Anglicy usunęli go z majątku a posiadłość sprzedali. Edgar wrócił na Śląsk i choć był niemieckim kolonizatorem skutecznie działającym w interesie rządu nie doczekał się uznania ani pomocy finansowej. Zmarł biedny i opuszczony. Czocha nieraz służyła jako scenografia do filmów, np. „Gdzie jest generał” „Wiedźmin”, czy „Twierdza szyfrów”. Będąc w okolicach Czochy warto zobaczyć zaporowe Jezioro Leśniańskie i Jezioro Złotnickie. Oba są zbudowane na Kwisie. Atrakcją tych jezior jest nie tylko możliwość uprawiania sportów wodnych, ale także obejrzenia zabytków hydrotechnicznych, czyli zapór na Kwisie. Zaporę na Jeziorze Złotnickim i elektrownię wyposażoną w 3 turbiny wybudowano w latach 1919-1924. Mozna pospacerować po koronie zapory. Zaporę na Jeziorze Leśniańskim wybudowano w latach 1905-1907, a w 1908r. dobudowano elektrownię wodną. Jest to najstarsza tego typu budowla w Polsce.
Kto oglądał film Sami swoi, widział kawałek Lubomierza w scenie wjazdu głównych bohaterów do miasta. W Lubomierzu i okolicach powstały najlepsze polskie komedie Sylwestra Chęcińskiego – Sami swoi, Nie ma mocnych, Kochaj albo rzuć. Lubomierz od lat jest stolicą polskiej komedii. Jest tu nawet Muzeum Kargula i Pawlaka oraz Ogólnopolski Festiwal Komediowych, na który są zapraszani najznakomitsi polscy aktorzy.
Miejscowość istnieje od XIII stulecia. W 1278 r. właścicielka wsi dostała zgodę na budowę klasztoru benedyktynek. Wieś otrzymała prawa miejskie i żyła w cieniu klasztoru. Lubomierz to także ciekawe zabytki.Najciekawszy jest barokowy kościół Wniebowzięcia NMP i św. Maternusa. To dzieło architektów czeskich z kręgu Christopha Dientzenhofera, twórcy kościoła na Malej Stranie w Pradze. Kościół jest ozdobiony monumentalnymi freskami autorstwa Jana Wilhelma Neunherza. Freski przedstawiają życie i dzieciństwo Jezusa. Neunherz zastosował tu technikę kładzenia farby na mokry tynk, co jest trudne i wymaga od artysty wprawy. Kościół ten uchodzi za najwybitniejsze dzieło baroku po opactwie cystersów w Krzeszowie. W miasteczku zachował się zespół kamieniczek z podcieniami i kamienny pręgierz. Z Lubomierzem jest związany znany poeta i kupiec, zarządca majątku poklasztornego Christian Jacob Salice-Contessa (1767 – 1825).
Warto wiedzieć, warto znać...
Ród von Schaffgotsch
To jeden z najpotężniejszych rodów śląskich, mający w posiadaniu ziemie leżące na terenie Pogórza lzerskiego, Kotliny Jeleniogórskiej, Karkonoszy, Rudaw Janowickich i innych rejonów Dolnego i Górnego Śląska i Opolszczyzny. Pierwsze wzmianki o tej znakomitej rodzinie pochodzą z XIIIw. Z okolic Jeleniej Góry pochodził Gotsche Schof Starszy, który już w XIV w. posiadał zamki w Starej Kamienicy, Sobieszów z Chojnikiem i kilka innych miejscowości. Jego syn, Gotsche Schof Młodszy, był założycielem linii głównej. Przez wieki członkowie tego rodu piastowali wysokie stanowiska państwowe. Ostatnia siedziba rodowa znajduje się w Cieplicach-Zdroju. Herb hrabiowski von Schaffgotschów jest podzielony na cztery części. Część środkowa to herb baronowski przykryty książęcą koroną, czyli tzw. mitrą. Tarcza główna przedstawia dwa pola z orłami śląskimi i dwa pola ze srebrno-czerwonymi szachownicami. Ponad tarczą znajdują się trzy hełmy turniejowe oraz dwa gryfy trzymające herb, tzw.trzymacze.
Margaritifera
Margaritifera to inaczej skójka perłorodna. Śląsk jest jedynym miejscem, gdzie występowała i gdzie prowadzono połów pereł. Skójka żyła w Kwisie i jej dopływach, Bobrze, Nysie Kłodzkiej i Łużyckiej oraz górskich potokach Gór Izerskich i Karkonoszy. KróI August II Mocny ustanowił prawo chroniące skójki i zabronił kłusownictwa, za które można było stracić rękę. Na początku XIX w. skójka praktycznie zniknęła. W 1965 r. próbowano ją przywrócić, ale bezskutecznie.