Co się stało 14 października 1966 w Kletnie?
Dziś przypada 57 rocznica odkrycia Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie.
14 października 1966 r., w piątek, około godziny 13 na terenie kamieniołomu marmuru Kletno III odstrzelono przypadkiem otwór jaskini a do otworu zajrzał wiertacz strzałowy Roman Kińczyk. Otwór miał kształt soczewkowaty. Jego wymiary to w przybliżeniu 2m. długości, ok. 0,5m wysokości. Otwór znajdował się ok. 3 m nad spągiem wyrobiska.
11 czerwca 2023 o godz. 11, minęło dokładnie 40 lat od momentu, kiedy trasą turystyczną ruszyła pierwsza zorganizowana grupa prowadzona przez pierwszego przewodnika po Jaskini Jakuba Sądeja.
Jaskinia Niedźwiedzia jest obiektem geoturystycznym a takich obiektów na Dolnym Śląsku jest 28.
Kilka dat i historii
W 1962 zapoczątkowano badania geomorfologiczne zjawisk krasowych w dolinie Kleśnicy. Pierwsze obserwacje zaników wód potoków prowadził Marian Pulina.
W kwietniu 1964 przedstawiono dokumentację geologiczną złoża Kletno III. Złoża o bardzo wysokiej jakości oceniono na 34 mln ton marmuru.
W 1965 rozpoczęto eksploatację marmuru w kamieniołomie Kletno III a w czerwcu wykonano wcinkę w zboczu góry Stroma. Do pracy w kamieniołomie zatrudniono między innymi więźniów z Zakładu Karnego z Kłodzka.
Jak wyżej wspomniano 14 października nastąpił odstrzał otworu i odkrycie pustki skalnej, do której mógł wejść człowiek, czyli przypadkowo odkryto jaskinię wypełnioną kośćmi nieznanego wtedy pochodzenia.
17 października 1966 przed południem zawiadomiono telefonicznie o odkryciu pustki skalnej wypełnionej kośćmi Instytut Geograficzny Uniwersytetu Wrocławskiego. Jeszcze tego samego dnia około godz. 16.00 do Kletna przyjechał poinformowany o odkryciu główny geolog uzdrowiska Lądek-Zdrój Marian Ciężkowski, któremu towarzyszyli pracownik lądeckiego uzdrowiska Emil Rakoczy, dwaj synowie Wojciech i Maciej oraz kolega synów Bogdan Winiarski. Na miejscu czekał R. Kińczyk. To wtedy M. Ciężkowski, E. Rakoczy i R. Kińczyk zeszli na dno Wielkiej Szczeliny po drabince dekarskiej. Było to pierwsze wejście do Jaskini o charakterze eksploracyjnym. Wtedy też zebrano do koszy na bieliznę pierwsze kości.
27 października 1966, w czwartek, do Kletna przyjechała ekipa naukowców z Uniwersytetu Wrocławskiego. Badaczami tymi byli: Marian Pulina, Antoni Ogorzałek i Teresa Wiszniowska. Wtedy to właśnie Teresa Wiszniowska oznaczyła znalezione kości jako pochodzące od niedźwiedzia jaskiniowego. Spenetrowano też pierwsze 150 m korytarzy. Ponieważ znaleziono tam szczątki kostne niedźwiedzia jaskiniowego nazwano ją „Jaskinią Niedźwiedzią”. Wykonano też pierwsze zdjęcia.
1 grudnia 1966 Dyrektor Departamentu Geologii i Górnictwa Włodzimierz Kownacki podjął decyzję o wstrzymaniu eksploatacji w kamieniołomie Kletno III co potem oficjalnie potwierdził pismem z dnia 10.12.1966 r. Kamieniołom zamknięto.
15 grudnia 1966 poczyniono pierwsze obserwacje nietoperzy. Do końca 1966 r. odkryto korytarze środkowego piętra jaskini po Salę Lwa oraz Dolne Partie, co sprawiło, że długość jaskini sięgała około 200 m.
3 grudnia 1967 r. po wykonaniu wykopu w stropie Sali Lwa dokonano odkrycia Sali Pałacowej oraz Korytarza Człowieka Pierwotnego z przyległymi korytarzami.
W latach 1968-69 odkryto tzw. Partie Stare Wrocławskie w dolnym piętrze. W grudniu 1971 r. długość jaskini wynosiła 800 m.
26 stycznia 1972 odkryto Nowe Dolne Partii Jaskini i jeszcze w tym samym roku zapoczątkowano prace nad projektem udostępnienia jaskini do ruchu turystycznego.
W 1974 rozpoczęto roboty górnicze udostępniające wnętrza jaskini do ruchu turystycznego a zakończono je w 1976 r. Również w 1974 rozpoczęto regularne obserwacje i badania jaskini w zakresie geodezji oraz klimatologii a w 1978 r. określono limity zwiedzających co zrobiono bazując na badaniach mikroklimatu jaskini.
W 1979 rozpoczęto budowę pawilonu wejściowego a skończono go w 1983 r. Autorami projektu pawilonu byli: mgr inż. arch. Beata Mańkowska, mgr inż. arch. Mirosław Wiejak, mgr inż. arch. Lech Madejski. Wykonawcą robót było Przedsiębiorstwo Budowlane Przemysłu Węglowego w Katowicach i Grupa Robót Nr 8 z Wałbrzycha.
4 kwietnia 1981 zakończono egzaminem teoretycznym pierwszy kurs dla przewodników po Jaskini.
12 grudnia 1981 r. oddano do użytku oświetlenie na trasie turystycznej.
11 czerwca 1983 o godz. 11.00 otwarto Jaskinię dla ruchu turystycznego i tak działa ona już od 40 lat.
Ochrona Jaskini Niedźwiedziej
28 grudnia 1967 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu podjęło Decyzję nr 3/67 uznając jaskinię za pomnik przyrody. Jaskinia liczyła wtedy długość 850 m.
Ochroną rezerwatową została objęta zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w dniu 21 lipca 1977r.
28 października 1981 utworzono Śnieżnicki Park Krajobrazowy (ŚPK). Rezerwat „Jaskinia Niedźwiedzia” jest jednym z pięciu rezerwatów przyrody na terenie ŚPK.
Jaskinia Niedźwiedzia
