Ssaki niezwykłe
Nietoperze r to zwierzęta niezwykle jeśli popatrzeć się na ich długość życia czy budowę skrzydeł. To jedyne ssaki, które potrafią latać. Jednak cechą o największej wartości naukowej jest ich układ odpornościowy. Nietoperze mają geny, które pozwalają im przenosić śmiercionośne wirusy i nie chorować. Naukowcy odkryli, że nietoperzom udaje się zwalczyć Ebolę, Covid-19, a nawet raka.
Podwyższona odporność
Nietoperze mają podwyższoną wrodzoną odpowiedź immunologiczną, która utrzymuje się stale, nawet jeśli nie są zakażone żadnym wykrywalnym wirusem. Różni się to całkowicie od tego, co dzieje się u ludzi i myszy, gdzie układ odpornościowy aktywuje się w odpowiedzi na infekcję. Niedawne badania przeprowadzone przez naukowców z Cold Spring Harbor Laboratory (CSHL) zidentyfikowały przyczynę tego zjawiska. To geny nietoperzy.
Z pomocą Nancy Simmons z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej naukowcy uzyskali próbki genetyczne nietoperza jamajskiego i nietoperza wąsatego mezoamerykańskiego w Belize. Eksperci wysekwencjonowali genomy tych nietoperzy i porównali je z genomami innych ssaków. Porównanie wykazało, że genomy nietoperzy uległy usprawnieniu na przestrzeni lat w wyniku ewolucji, co wytworzyło naturalne zdolności obronne przed infekcjami i nowotworami.
Porównując je z sekwencjami 15 innych genomów nietoperzy i ssaków, w tym człowieka, odkryli niewyjaśnioną zmianę w poziomach dwóch genów kodujących białka zapalne. Geny te nazywane są interferonem alfa i interferonem omega. Organizmy nietoperzy potrafią uciszyć alarm układu odpornościowego, wydalając geny wytwarzające interferon alfa. Może to być odpowiedzialne za ich wysoką tolerancję wirusową. Zapobiega to nadaktywnym reakcjom immunologicznym, które uszkadzają zdrowe tkanki – jest to jeden z powodów, dla których infekcje są tak szkodliwe dla ludzi.
Modyfikacje genów
Naukowcy odkryli także modyfikacje genów związanych z nowotworami w genomach nietoperzy, a było to sześć genów odpowiedzialnych za naprawę DNA i 46 za hamowanie nowotworów. Zespół planuje wykorzystać swoje odkrycia aby wyjaśnić powiązania między rakiem, starzeniem się i odpornością.
Dziewiętnaście gatunków ssaków żyje dłużej niż ludzie, biorąc pod uwagę ich wielkość ciała, z czego 18 to nietoperze. Co takiego jest w nietoperzach, że są tak wyjątkowe? Badania pokazują, że w czasie, gdy większość gatunków wyłącza geny, które pomagają utrzymać zdrowe komórki i tkanki, nietoperze te geny „aktywizują”. Irlandzko-francuski zespół stojący za nowymi badaniami zauważył, że gatunek zwany nietoperzem Brandta waży tylko około siedmiu gramów, a mimo to żyje na wolności przez ponad 40 lat. Aby systematycznie przyglądać się temu, co się dzieje, naukowcy pracowali z pokrewnym gatunkiem nietoperzy, który może żyć ponad 25 lat. Nietoperze zostały schwytane. Naukowcy pobrali próbki krwi, oznaczyli je, a następnie wypuścili ssaki. Sześć lat później powtórzyli ten proces, uzyskując dane dla 100 różnych nietoperzy rzucając nowe światło na to, jak nietoperze zmieniały się podczas starzenia się. Śledzili, które geny były aktywne w każdym punkcie czasowym, co pozwoliło im śledzić, jak komórki krwi nietoperzy zmieniały się wraz z wiekiem. Jak się okazuje naprawę nietoperze potrafią naprawiać uszkodzenia DNA oraz prowadzić recykling uszkodzonych elementów. Są też geny o zwiększonej aktywności pomagające powstrzymać komórki przed podziałem co chroni przed nowotworami. Istnieją inne dowodami na to, że nietoperzom udaje się ograniczyć zachorowalność na raka wraz z wiekiem.
