Tragedia w Białym Jarze

Dwudziesty marca 1968r. był dniem słonecznym z temperaturą dodatnią. Patrząc na góry z Karpacza można było obserwować pióropusze śnieżne, o których pisaliśmy, że są oznaką bardzo silnego wiatru. Wiatr był powodem dla którego zamknięto wyciąg krzesełkowy na Kopę. Grupa turystów pod kierownictwem pilota z Warszawy wyszła na wędrówkę na Śnieżkę przez Biały Jar. Wiadomo także, że pilot nie był nowicjuszem, ale zignorował komunikaty GOPR i tablice ostrzegawcze na szlakach.Tego dnia nie byli jedynymi na trasie, wiele osób wybrało się pieszo na Śnieżkę mimo ostrzeżeń patrolującego szlaki ratownika GOPR i kierownika wyciągu na Kopę.Było kilka minut po godzinie jedenastej, kiedy jeden z Niemców odłączył się od grupy idąc „na stronę”. Grupa skręcała w lewo na zbocze Kopy, kiedy tysiące ton śniegu runęło w dół z niszy Białego Jaru, pędząc z prędkością około 100km/h i zgarniając wszystkich uczestników wycieczki w ciągu kilkunastu sekund. Śnieg wypełnił całą dolinę Złotego Potoku. Powstało lawinisko o długości ok. 1100 m, 80 m szerokości i od 5 do 24 m grubości.

Ocalony niemiecki turysta przybiegł do dolnej stacji wyciągu na Kopę informując o lawinie około 11:30. Akcja ratunkowa zaczęła się około trzydzieści minut potem, zaraz po zgromadzeniu ludzi i sprzętu.Wiadomość o tragedii przekazano do dowództwa Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP), które ogłosiło alarm w jednostce i współpracowało z GOPR przez cały czas trwania akcji. Wojsko udostępniło łączność, położyło kabel doprowadzający prąd i żywiło ratowników. WOP zaalarmował ratowników Horskiej služby z Czech. Czesi przyprowadzili ze sobą dwa psy lawinowe i była to pierwsza w historii polskich gór akcja z ich wykorzystaniem. Potrzeba było kilkanaście setek osób, które musiały wykopać poprzeczne korytarze o głębokości dwukrotnie przekraczającej wzrost człowieka. Wykopano ich około siedmiuset w ciągu zaledwie siedemdziesięciu dwóch godzin. Pracowali GOPR-owcy, wojsko, oddelegowani pracownicy różnych zakładów i zwykli ludzie. Bilans pierwszego dnia akcji to aż dziesięć wydobytych zwłok. Pierwsze ofiary znalazły czeskie psy, łącznie ich nosy wyczuły zapach dziesięciu z dziewiętnastu ciał. Drugiego dnia akcji (21.03) – wyciągnięto jedno, trzeciego (22.03) – pięć, czwartego(23.03) – jedno. Dwudziestego czwartego marca o godzinie18:00, z powodu bardzo złych warunków atmosferycznych przerwano prace. Przez cały czas trwania akcji nad głowami ludzi tkwił nawis, który nie zszedł z poprzednią lawiną. Kolejne dwa ciała znaleziono pierwszego i piątego kwietnia. Nie wiadomo jak doszło do zejścia lawiny. Akcja w Białym Jarze, która jest uważana za najważniejszą w historii tutejszego GOPR-u, zaowocowała doposażeniem w sprzęt lawinowy i skutery śnieżne.

Pięć lat później, w 1973r. GOPR otrzymał w prezencie szczeniaka owczarka niemieckiego. Suczka otrzymała imię Turnia i zapoczątkowała powstanie zastępu psich ratowników GOPR, w którym pracowały owczarki niemieckie, duże szwajcarskie psy pasterskie oraz labradory.